اثر شوری و مقادیر مختلف روی بر خصوصیات رشد، عملکرد و خصوصیات کیفی دانه گلرنگ (carthamus tinctorius l.)

شوری یکی از انواع تنش های محیطی و از فاکتورهای اصلی کاهش رشد گیاهان می باشد. با افزایش شوری خاک، جذب عناصر غذایی توسط گیاه کاهش می یابد. عنصر روی (zn) از جمله عناصر ضروری برای رشد گیاه است که در تشکیل اسید ایندول استیک دخالت می کند و رشد گیاه را تنظیم می نماید. محلول پاشی عناصر یک راه شناخته شده و مکمل علاوه بر جذب عناصر توسط ریشه است. به این منظور آزمایشی در سال زراعی 88-87 در مزرعه ی دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند به صورت اسپلیت پلات و در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 4 تکرار انجام شد. فاکتورهای آزمایش شامل شوری آب آبیاری و میزان محلول پاشی سولفات روی بودند. سطوح شوری آب آبیاری شامل 4/1، 7/4 و 9/7 دسی زیمنس بر متر به عنوان کرت های اصلی و سطوح محلول پاشی سولفات روی شامل بدون محلول پاشی، 8/0، 6/1 و 4/2 کیلوگرم در هکتار سولفات روی به عنوان کرت های فرعی لحاظ شدند. به طور کلی نتایج بدست آمده از این آزمایش نشان داد که شوری باعث کاهش خصوصیات رشد از جمله ارتفاع بوته، تعداد شاخه ی فرعی، محتوی نسبی آب، سطح برگ و درصد جذب تشعشع شد. همچنین شوری باعث کاهش عملکرد و اجزای عملکرد شامل تعداد طبق در متر مربع، تعداد دانه در طبق و وزن هزار دانه شد. عملکرد و اجزای عملکرد گلرنگ در اثر شوری کاهش قابل توجهی یافتند به طوریکه با افزایش هر واحد شوری 85 کیلوگرم در هکتار افت در عملکرد دانه مشاهده شد. با افزایش شوری غلظت سدیم برگ افزایش و در مقابل غلظت پتاسیم کاهش یافت. همچنین شوری باعث کاهش محتوی پروتئین و روغن دانه شد. اثر محلول پاشی روی برای تمامی خصوصیات از جمله عملکرد و اجزای عملکرد معنی دار بود. در مورد تمامی این خصوصیات تیمار 4/2 کیلوگرم در هکتار سولفات روی بهتر از تیمار شاهد (بدون محلول پاشی) بوده است. همچنین محلول پاشی روی موجب افزایش وزن هزار دانه و خصوصیات کیفی دانه از جمله پروتئین و روغن دانه شد.